رطوبت به عنوان اصلی‌ترین دشمن محصولات و مقاطع فولادی مختلف شناخته میشود و به مرور زمان باعث خوردگی، زنگ‌زدگی و پوسیدگی آن‌ها میشود. روکش‌های مختلفی همچون روکش روی طی فرآیندی به نام گالوانیزاسیون Galvanization باعث میشود که این مقاطع در برابر رطوبت مقاومت بالاتری پیدا کرده و استفاده‌های بیشتری داشته باشند. ورق گالوانیزه از جمله ورق‌های فولادی کاربردی و پر استفاده است که از ویژگی‌ها، مشخصات و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار است. در ادامه مطلب به بررسی کامل ورق گالوانیزه و انواع آن پرداخته میشود.
ورق گالوانیزه چیست؟
ورق‌های گالوانیزه در حقیقت نوعی از ورقه‌های فولادی هستند که به روش‌های مختلفی همچون نورد سرد و نورد گرم تولید شده و برای آنکه در برابر رطوبت و مایعات مقاومت بیشتری داشته باشند با استفاده از یک لایه فلز روی (Zn) پوشش داده می‌شوند. در اصل زمانی که ورق‌های فولادی در فلز روی مذاب فرو می‌رود یک لایه محافظ بر روی آن تشکیل میشود که می‌تواند از واکنش‌های شیمیایی مضر فولاد در محیط‌های مختلف جلوگیری کند.
انواع ورق گالوانیزه
- ورق‌های گالوانیزه همچون انواع مواد و متریال های فولادی دیگر می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی دسته‌بندی شوند و از تنوع بالایی برخوردارند.
- اولین فاکتور دسته‌بندی این ورق‌ها، نوع فرمینگ است که می‌تواند شامل انواع ورق‌های شادولاین، شیروانی، کرکره رول آف، عرشه فولادی، رنگی، کانکس و … باشند.
- از نظر استانداردهای تولید نیز این ورق‌ها می‌توانند بر اساس استانداردهای مختلفی همچون ASTM، EN 10346 و DSTU EN 10346 تولید شده و تنوع بالایی داشته باشند.
- از نظر نوع آلیاژ پوشش دهنده نیز، ورق‌های گالوانیزه شامل انواع ورق‌های پوشش داده شده با روی، آهن – روی، روی – آلومینیوم و آلومینیوم – سیلیکون می‌باشند که هر کدام کاربردهای مجزایی دارند.
- از نظر ضخامت نیز این ورق‌ها می‌توانند تنوع بالایی داشته باشند و بین بازه‌های 0.25 تا 2.5 میلی‌متر تولید شوند. همچنین ابعاد و اندازه این ورق‌ها می‌تواند متفاوت باشد و عرض آن‌ها از 100 تا 125 سانتی‌متر و طول آن‌ها از یک تا چند متر متفاوت خواهد بود.
ویژگی‌ها و مزایای ورق گالوانیزه
ورق گالوانیزه همانند میلگرد و سایر محصولات فولادی می‌تواند از ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی برخوردار باشد که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- این ورق‌ها نسبت به سایر فلزات و محصولات فولادی مقاومت بیشتری در برابر رطوبت دارند
- از قیمت مناسب‌تری برخوردار هستند
- هزینه‌های تعمیر و نگهداری این ورق‌ها کمتر از سایر ورق‌های فولادی است.
- طول عمر و دوام بالایی داشته و در محیط‌های مختلف قابلیت استفاده دارند.
- به‌راحتی قابل تشخیص هستند.
- از تنوع بالایی از نظر ضخامت، سایز و ابعاد برخوردار بوده و دارای قابلیت انعطاف‌پذیری و فرم پذیری خوبی هستند
- امکان جوشکاری و پوشش دهی مناسبی دارند
کاربردهای ورق گالوانیزه
ورق یا شیت های گالوانیزه همانند آهن اسفنجی و هر محصول فولادی دیگر می‌تواند بر اساس ویژگی‌ها و مشخصاتی که دارد کاربردها و استفاده‌های مختلفی داشته باشد. این ورق‌ها از نظر استاندارد، نوع فولاد، ضخامت، ابعاد و … تنوع بالایی دارند و مهم‌ترین کاربردهای آن‌ها شامل موارد زیر می‌باشند:
- استفاده در تولید تجهیزات ترافیکی مانند گارد ریل‌ها
- ساخت سیلوهای گالوانیزه
- استفاده در تولید مقاطع مختلف فولادی
- استفاده در تولید لوازم‌خانگی
- استفاده در صنعت برق و الکترونیک
- استفاده در صنعت خودروسازی
- استفاده در صنعت ساختمان‌سازی
- استفاده در تولید انواع تانکرها و …
نحوه تشخیص ورق گالوانیزه
امروزه انواع مختلفی از ورق‌های فولادی تولید می‌شوند که می‌توانند شباهت ظاهری بسیاری داشته باشند و همین امر تشخیص ورق‌های گالوانیزه را برای افراد عادی سخت می‌کند. تشخیص ورق گالوانیزه از دیگر ورق‌ها بر اساس ویژگی‌ها و نکات زیر امکان‌پذیر خواهد بود.
اولین فاکتور در تشخیص این ورق‌ها سطح براق، صاف و صیقلی آن‌ها است و اگر سطح ورقه مات و کدر بودن نشان از عدم گالوانیزه بودن آن است.
فاکتور دوم در تشخیص این ورق‌ها میزان ضخامت آن‌ها است. معمولاً ورق‌های گالوانیزه دارای ضخامتی بین ۰.۶ تا ۶ میلی‌متر بوده هرچند که ممکن است در ضخامت‌های دیگری نیز وجود داشته باشند.
یک فاکتور دیگر برای تشخیص این ورق‌ها استفاده از محلول آب و نمک است. در این روش مقداری از محلول گفته شده بر روی سطح ورق پاشیده میشود، اگر ورق دچار زنگ‌زدگی شد نشان می‌دهد که گالوانیزه نیست
تفاوت در طعم نیز یکی از روش‌های تشخیصی است. ورق گالوانیزه طعم گچی دارد که با ورق‌های معمولی تفاوت دارد.
از روش‌های علمی و تخصصی مانند طیف‌سنجی نیز می‌توان برای تشخیص این ورق‌ها استفاده کرد که نیازمند تجهیزات و مهارت و دانش تخصصی خواهد بود.
قیمت ورق گالوانیزه
به صورت کلی نمی‌تواند قیمت و نرخ مشخصی برای هیچکدام از محصولات فولادی عنوان کرد چرا که قیمت این مواد تحت تاثیر فاکتورهای متعددی قرار داشته و ممکن است به صورت لحظه‌ای دچار تغییر و نوسان شود. از مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر در قیمت ورق گالوانیزه می‌توان به مواردی همچون نرخ ارز و نوسانات آن، شرایط بازارهای جهانی فولاد و فلزات، میزان عرضه و تقاضا، حجم و مقداری ورق خریداری شده، برند و شرکت تولید کننده، وضعیت بازار بورس، هزینه‌های حمل‌ونقل و انرژی، قیمت مواد اولیه، واردات و صادرات، استانداردهای تولید و … اشاره کرد.
خرید ورق گالوانیزه
برای خرید ورق‌های گالوانیزه همانند خرید ناودانی سنگین و انواع مقاطع فولادی دیگر می‌توان به صورت مستقیم یا غیر مستقیم اقدام کرد. در روش مستقیم و حضوری افراد می‌توانند به شرکت‌های تولیدکننده، فروشگاه‌های عرضه کننده و انبارها مراجعه کرده و بعد از بررسی کامل ورق و مشخصات آن اقدام به خرید کنند؛ اما در روش غیر حضوری و آنلاین افراد می‌توانند از طریق سایت شرکت‌ها تولید کننده یا عرضه کنند اقدام به خرید کنند. این روش می‌تواند مزیت‌های متعددی نسبت به خرید حضوری داشته باشد و در زمان، انرژی و پول افراد صرفه‌جویی کند.
جمع‌بندی پایانی
ورق گالوانیزه از جمله کاربردی‌ترین مقاطع فولادی است که به دو روش نورد گرم و سرد تولید میشود. این ورق‌ها دارای یک لایه پوششی از جنس روی هستند و در برابر رطوبت و مایعات مقاومت بالایی دارند. ورق‌های گالوانیزه بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون نوع روکش، نحوه تولید، استانداردهای تولید، ضخامت و ابعاد و … دسته‌بندی می‌شوند و در صنایع مختلفی به کار می‌روند.
