ناودانی‌ها از جمله مقاطع فولادی U شکلی هستند که می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای متعددی دسته‌بندی شده و از تنوع بالایی برخوردار باشند. این مقاطع فولادی از ویژگی‌های منحصربه‌فردی همچون مقاومت بالا، قابلیت تحمل ضربه، ویژگی‌های کاربردی و اجرایی ، اشغال فضای کم، سرعت نصب بالا، کارآمدی در طولانی‌مدت، انعطاف‌پذیری در طراحی، قابلیت اتصال و …برخوردار بوده و می‌توانند کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشند. در ادامه این مطلب به بررسی نحوه ساخت بادبند با ناودانی و نکات آن پرداخته میشود.
ناودانی و کاربردهای آن
ناودانی (Channel beam) در اصل یک سطح مقطع U شکل است که از یک سطح افقی به نام جان و دو سطح عمودی با نام بال تشکیل میشود و می‌تواند ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشد. این سطح مقطع بر اساس استانداردهای مختلفی همچون استاندارد فرانسه NF A 45-255، استاندارد ناودانی مقاوم به خوردگی DIN EN ISO 12944-3 و استاندارد UNP و UPE ناودانی اروپایی DIN-1026 تولید می‌شوند و به صورت کلی به دو دسته ناودانی بال موازی (C) و ناودانی بال مخروطی (U) تقسیم می‌شوند. از مهم‌ترین کاربردهای این مقاطع می‌توان به مواردی همچون ساخت تشکیلات دریایی، ساخت نمای ساختمان‌ها، بنای معماری، ساخت چهارچوب‌ها، ساخت خرپا، استفاده به‌عنوان تیر یا ستون، ساخت ماشین‌آلات و … اشاره داشت.
مطلب مرتبط: ناودانی سنگین چیست؟
نحوه ساخت بادبند با ناودانی
بادبان در حقیقت سازه و سطحی است که برای استفاده از نیروی پیش‌رانش باد به کار می‌رود و بیشتر در صنعت دریانوردی، کشتی‌سازی، صنایع نظامی و … از آن استفاده میشود. در اصل این سازه با کمک نیروی باد می‌تواند اجسام را به حرکت در بیاورد. بادبان‌ها از طریق اختلاف سرعت هوا در دو طرف مختلف، انرژی باد را به حرکت تبدیل می‌کنند. برای ساخت بادبند با استفاده از ناودانی باید به تمام مراحل آن توجه داشت. در کنار استفاده‌های صنعتی، بادبان‌ها در صنعت ساخت‌وساز نیز اهمیت و کاربردهای متعددی دارند. در اصل بادبان می‌تواند نیروهای ناشی از بادهای شدید به سازه را کنترل کرده و از آسیب دیدن بخش‌های مختلف جلوگیری کند. همچنین این سازه می‌تواند نیروهای ناشی از زلزله را جذب کرده و به فونداسیون منتقل کند و از بروز آسیب و خسارت جلوگیری نماید. بادبان‌ها می‌توانند به صورت کلی به سه دسته اصلی تقسیم شوند:
- بادبند همگرا که در آن همه اعضای مهاربند در یک نقطه به هم متصل می‌شوند و معمولاً در محل تقاطع تیر و ستون نصب خواهند شد.
- بادبند واگرا که اعضای آن در چند نقطه به سایر اجزای سازه‌ای متصل شده و شکل ظاهری آن‌ها شبیه حرف X است
- بادبند تک‌قطری و ضربدری که بر اساس نحوه قرارگیری اعضای مورب دسته‌بندی می‌شوند.
به صورت کلی مراحل اصلی ساخت و تولید بادبان با استفاده از ناودانی می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
مرحله اول: طراحی بادبند
در اولین مرحله از ساخت بادبند با ناودانی باید اقدام به طراحی آن نمود و برای این کار باید به الزامات و ضوابط طراحی توجه داشت. در اصل طراحی بادبند باید مطابق با آیین‌نامه‌های معتبر ملی و بین‌المللی انجام شود و از آیین‌نامه‌های مشخصی برای نحوه طراحی، محاسبات بادبند و جانمایی آن در سازه استفاده شود. برای طراحی و محاسبات بادبند باید از نرم‌افزارهای تخصصی استفاده شود و در آن به مواردی همچون نوع سازه، ابعاد آن، نیروهای وارده (مانند باد و زلزله)، مشخصات فنی ناودانی انتخابی، ابعاد و ضخامت ناودانی، تعداد اعضای مهاربند و … توجه داشت.
مرحله دوم: آماده سازی قطعات
در گام دوم از ساخت بادبند با ناودانی نوبت به تهیه مصالح و ابزارهای مورد نیاز می‌رسد. در این مرحله با توجه به محاسبات انجام شده در مرحله اول و نوع طراحی بادبند باید متریال هایی همچون ناودانی، ورق‌های اتصال، پیچ و مهره، دستگاه جوشکاری، ابزارهای برش، متر، تراز، تجهیزات ایمنی و… آماده شود.
مرحله سوم: برش ناودانی و ورق اتصال
بعد از طراحی و آماده سازی متریال های مورد نیاز برای ساخت بادبند، نوبت به برش دادن ناودانی‌ها و ورق‌های اتصال بر اساس ابعاد و اندازه‌های ارزیابی شده می‌رسد. برای این کار می‌توان از روش‌های هوابرش یا اره نوری استفاده کرد. در این مرحله باید دقت داشت که ابعاد و اندازه‌های ناودانی و ورقه‌ها باید به دقت برش داده شده و برای اتصال و جوشکاری راحت‌تر پلیسه های آن‌ها تمیز شود.
مرحله چهارم: آماده سازی محل اتصال و اتصال اجزا
در چهارمین مرحله از ساخت بادبند با ناودانی باید محل‌های اتصال را آماده کرد. برای این کار در محل اتصال ناودانی صنعتی و ورق‌ها، سوراخ‌هایی با قطر و اندازه مشخص و با دقت بالا انجام خواهد شد. بعد از سوراخ‌کاری نوبت به اتصال اجزا می‌رسد. برای این کار می‌توان از روش‌های مختلف استفاده کرد.
در روش اتصال جوشی از دستگاه جوشکاری استفاده میشود و با استفاده از الکترودهای مناسب، قطعات به همدیگر جوش داده می‌شوند.
در روش اتصال با پیچ و مهره که معمولاً در بادبندهای متحرک استفاده میشود از پیچ و مهرهای فولادی برای متصل کردن قطعات مختلف به هم استفاده میشود. این کار نیازمند دقت بسیار زیاد در سوراخ‌کاری و انتخاب پیچ و مهره‌های مناسب است.
مرحله پنجم: نصب بادبند
در مرحله پنجم ساخت بادبند با ناودانی صنعتی یا معمولی و بعد از اتصال اجزای مختلف باید اقدام به نصب آن نمود. در این مرحله باید ابتدا بادبند به صورت عمودی بر روی زمین قرار گرفته و برای تراز شدن کامل آن از گچ و مصالح دیگر استفاده کرد. قبل از اتصال بادبند به تیر و ستون‌های ساختمان حتماً باید از تراز بودن آن مطمئن شد. در نهایت باید با استفاده از روش جوشکاری یا پیچ و مهره بادبند را به تیر یا ستون‌های ساختمان متصل کرد.
مرحله ششم: بازرسی و کنترل نهایی
بعد از اتمام تمام مراحل گفته شده نوبت به بازرسی و کنترل نهایی بادبند می‌رسد. در این مرحله لازم است که کیفیت اتصالات جوشی یا پیچ و مهره‌ها به خوبی بررسی شده و هرگونه ترک، نقص و ایراد در سریع‌ترین زمان ممکن برطرف شود. مجدداً باید تراز بودن بادبند بررسی شود چرا که عدم تراز بودن آن می‌تواند عملکرد و کارایی بادبند را مختل کرده و باعث بروز خسارت‌های مختلف شود.
مطالعه بیشتر: انواع ناودانی سبک
مهم‌ترین مزیت‌های ساخت بادبند با ناودانی
برای ساخت بادبند می‌توان از مواد و متریال های مختلف استفاده کرد که هرکدام از مزیت‌ها و معایب منحصربه‌فردی برخوردارند. ساخت بادبند با ناودانی می‌تواند مزیت‌های متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آن‌ها شام موارد زیر هستند:
- ساخت بادبند با ناودانی در مقایسه با سایر متریال ها ساده‌تر و راحت‌تر خواهد بود.
- هزینه تمام شده ساخت بادبند با استفاده از ناودانی مناسب بوده و از نظر اقتصادی بسیار مقرون‌به‌صرفه می‌باشد.
- بادبند ساخته شده با ناودانی می‌تواند استحکام، مقاومت و ماندگاری بالایی داشته باشد و در برابر نیروهای کششی و فشاری و … دچار آسیب نشود.
- ناودانی‌های از شکل‌پذیری مناسبی برخوردارند و می‌توانند در جذب انرژی ناشی از زلزله، باد و … عملکرد مؤثری داشته باشند.
بیشتر بخوانید: کاربرد ناودانی سنگین
جمع‌بندی
بادبندها از جمله سازه‌های بسیار کاربردی هستند که می‌توانند خسارت‌های ناشی از بادهای شدید، زلزله و … را به شکل قابل توجهی کاهش داده و ایمنی ساختمان را افزایش بدهند. برای ساخت بادبند با ناودانی لازم است که مراحلی همچون طراحی بادبند، آماده سازی قطعات، برش ناودانی و ورق اتصال، آماده سازی محل اتصال و اتصال اجزا، نصب بادبند و بازرسی و کنترل نهایی به صورت قدم به قدم رعایت شود.