ناودانی‌ها از جمله مقاطع فولادی U شکلی هستند که در دسته پروفیل‌های باز قرار خواهند گرفت و می‌توانند به واسطه شکل ظاهری و ویژگی‌هایی که دارند از کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی برخوردار باشند. این مقاطع می‌توانند بر اساس فاکتورهای مختلفی همچون شکل ظاهری، وزن، استاندارد تولید، کاربرد و … دسته‌بندی شوند اما مهم‌ترین پارامتر دسته‌بندی آن‌ها فرآیند تولید آن‌ها است چرا که این مقاطع فولادی نیز همانند سایر مقاطع فولادی به دو شیوه نورد سرد یا پرسی و نورد گرم یا فابریک تولید خواهند شد. ناودانی‌های تولید شده با هر کدام از روش‌های عنوان شده می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصر به فردی داشته باشند. در ادامه این مطلب به بررسی نحوه ساخت ناودانی با ورق پرداخته میشود.
ناودانی چیست؟
ناودانی (Channel beam) در حقیقت یک سطح مقطع U شکل است که از یک سطح افقی به نام جان و دو سطح عمودی با نام بال تشکیل شده است. این سطح مقطع می‌تواند در برابر تنش‌های فولادی مقاومت بالایی داشته باشد و از ویژگی‌هایی همچون اشغال فضای کم، سرعت نصب بالا در ساختمان‌ها، کم بودن وزن اسکلت فلزی، تحمل در برابر ضربه و کارآمد بودن در طولانی‌مدت برخوردار است. ناودانی‌ها امروزه تحت استاندارهای مختلفی همچون استاندارد فرانسه NF A 45-255، استاندارد ناودانی مقاوم به خوردگی DIN EN ISO 12944-3 و استاندارد UNP و UPE ناودانی اروپایی DIN-1026 تولید خواهند شد.
اگر بال‌های ناودانی باهم موازی باشند به آن ناودان بال موازی یا ناودانی C گفته میشود و اگر دارای بال‌های مخروطی باشند به آن ناودانی بال مخروطی یا U می‌گویند. از مهم‌ترین کاربردهای ناودانی‌ها می‌توان به مواردی همچون ساخت تشکیلات دریایی، ساخت نمای ساختمان‌ها، بنای معماری، ساخت چهارچوب‌ها، ساخت خرپا، استفاده به‌عنوان تیر یا ستون، ساخت ماشین‌آلات و … اشاره داشت.
مطلب مرتبط: معرفی انواع ناودانی
نحوه ساخت ناودانی با ورق
به صورت دقیق می‌توان گفت نبشی، ناودانی و … به 4 روش اصلی شامل روش پرسی، روش فابریک، روش نورد سرد و روش نورد گرم تولید میشود اما از آنجایی که روش‌های نورد سرد و پرسی و همچنین روش نورد گرم و فابریک شباهت‌های زیادی دارند این‌گونه تصور میشود که این مقاطع با استفاده از دو روش اصلی تولید می‌شوند. در هر صورت در روش پرسی که همانند روش نورد سرد است از ورق‌های فولادی برای تولید ناودانی‌ها استفاده میشود و مراحل تولید آن به شرح زیر خواهد بود:
آماده‌سازی ورق‌های فولادی و دستگاه پرس
در فرآیند تولید ناودانی‌های پرسی بیشتر از دستگاه صنعتی پرس استفاده میشود هر چند که امروزه از دستگاه‌های رول فرمینگ نیز برای این کار استفاده خواهد شد. در مرحله اول از ساخت ناودانی با ورق لازم است که ورق با ضخامت مناسب در اندازه‌های مورد نظر که مساوی با مساوی با مجموع عرض بال‌ها و جان ناودانی است، برش داده شود.
طراحی قالب و تنظیم دستگاه
همان‌طور که گفته شد ناودانی‌های فولادی می‌توانند از نظر شکل ظاهری متفاوت باشند و از کاربردهای مختلفی برخوردار باشند. در دومین مرحله از ساخت ناودانی با ورق به روش پرسی و در صورتی که از دستگاه رول فرمینگ استفاده میشود باید قالب‌های دستگاه بر اساس ابعاد و مشخصات فنی ناودانی مورد نظر طراحی و ساخته شود و در نهایت دستگاه رول فرمینگ بر اساس ابعاد قالب‌ها و ضخامت ورق تنظیم گردد.
وارد کردن ورق به دستگاه رول فرمینگ یا پرس
در مرحله دوم ورق‌های برش خورده فولادی باید وارد دستگاه رول فرمینگ قرار بگیرند و یا زیر دستگاه پرس قرار داده شوند. در این مرحله ورق‌هایی که به شکل نواری برش داده شده‌اند توسط غلتک‌های دستگاه فرم دهی می‌شوند و به شکل ناودانی در خواهند آمد. امروزه در تعدادی از کارخانه‌ها و به منظور شکل‌دهی بیشتر و بهتر ورق‌های فولادی، قبل از آنکه ورق‌ها زیر دستگاه پرس قرار داده شوند تحت حرارت قرار می‌گیرند. این کار باعث میشود که دستگاه پرس به شکل بهتری ورق‌های فولادی را به ناودانی تبدیل کند.
خارج کردن ناودانی از دستگاه
بعد از انجام مراحل گفته شده و ساخته شدن ناودانی‌ها، از دستگاه خارج شده و هرگونه عیب و ایراد آن بررسی میشود و در نهایت بعد از برش و بسته‌بندی به محل انبارش منتقل خواهد شد. یکی از مزایای بزرگ ساخت ناودانی با ورق این است که علاوه بر ورق‌های سیاه فولادی می‌توان از ورق‌های استیل و گالوانیزه نیز استفاده کرد چرا که این روش نیازی به حرارت و دماهای بالا نداشته و از دقت بالایی نیز برخوردار است. روش پرسی علاوه بر تولید ناودانی‌های معمولی در تولید ناودانی سنگین و صنعتی نیز راندمان بسیار خوبی دارد و محصولات بسیار باکیفیتی تولید خواهد کرد.
مزایای تولید ناودانی با ورق
ساخت ناودانی با ورق همانند ساخت ناودانی با شمش‌های فولادی و استفاده از روش‌های نورد گرم و فابریک می‌تواند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد. از جمله مهم‌ترین مزیت‌های ساخت ناودانی با ورق می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
سرعت و دقت بالا
استفاده از روش پرسی و ورق‌های فولادی سرد برای تولید انواع ناودانی‌ها می‌تواند سرعت و دقت بالایی داشته باشد خصوصاً اگر از دستگاه‌های مدرن و پیشرفته رول فرمینگ استفاده شود. در اصل این روش می‌تواند ناودانی‌های C و U را با بالاترین دقت و ظرافت در جزئیات تولید کند و سرعت تولید نیز در مقایسه با روش‌های دیگر بیشتر است.
تنوع در ابعاد و شکل
از دیگر مزایای تولید ناودانی به روش پرسی و استفاده از دستگاه رول فرمینگ و دستگاه پرس، امکان طراحی و ساخت قالب‌های مختلف و استفاده از آن‌ها است. این روش امکان تولید ناودانی‌های متنوع و متعدد را فراهم می‌کند. همچنین این روش امکان تولید ناودانی از مواد و آلیاژهای مختلف مانند استیل، گالوانیزه و … را نیز فراهم می‌کند که به تنوع بیشتر محصولات کمک خواهد کرد.
هزینه تولید پایین
تولید ناودانی به روش پرسی و استفاده از ورق‌های فولادی صرفه اقتصادی بالاتری نسبت به روش‌های نورد گرم و فابریک دارد به همین دلیل ناودانی‌های تولید شده با این روش ارزان‌تر خواهند بود و در زمان تولید نیز میزان ضایعات بسیار کمتر است.
کیفیت بالا و یکنواختی
از دیگر مزیت‌های تولید ناودانی با ورق فولادی کیفیت بالا و یکنواختی ابعادی آن‌ها است و این ناودانی‌ها می‌توانند در پروژه‌هایی که نیاز به دقت بالایی دارند کاربردهای متعددی داشته باشند.
انعطاف‌پذیری بالا
مزیت دیگر ساخت ناودانی با ورق، انعطاف پذیری بالای این روش است چرا که در این روش امکان تولید ناودانی‌های با طول‌های مختلف و سفارشی‌سازی بر اساس نیاز مشتری وجود خواهد داشت.
مطالعه بیشتر: انواع ناودانی سبک
قیمت ناودانی ساخته شده از ورق
همان‌طور که گفته شد ناودانی‌های ساخته شده با ورق می‌توانند از قیمت مناسب‌تری برخوردار باشند چرا که فرآیند تولید ساده‌تری دارند اما به صورت کلی قیمت این مقاطع نیز می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی همچون شرایط بازارهای جهانی، نرخ ارز، قیمت مواد اولیه، هزینه‌های حمل‌ونقل، هزینه‌های تولید، نوع آلیاژ ورق به کار رفته، ابعاد و اندازه‌های ناودانی، وزن ناودانی، مشخصات فیزیکی و شیمیایی محصول و … باشد.
بیشتر بخوانید: سایز انواع ناودانی
جمع‌بندی
ناودانی به‌عنوان از مهم‌ترین مقاطع فولادی است در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، پل سازی و… کاربرد دارد. یکی از روش‌های تولید این مقاطع روش پرسی است که در آن از ورق‌های فولادی استفاده میشود. در این روش ورق‌های فولادی ابتدا در ابعاد مورد نظر برش داده شده و سپس وارد دستگاه پرس یا رول فرمینگ قرار می‌گیرند و به شکل ناودانی مورد نظر خارج می‌شوند.