ناودانی‌ها از جمله سطح مقطع‌های فولادی Uشکلی هستند که در دسته پروفیل‌های باز قرار گرفته و می‌توانند استفاده‌ها و کاربردهای صنعتی و غیر صنعتی متعددی داشته باشند. این مقاطع همچون سایر سطح مقطع‌های فولادی بر اساس فاکتورها و پارامترهای متعددی دسته‌بندی شده و هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و استفاده‌های متعددی داشته باشند.
یکی از مهم‌ترین فاکتورهای دسته‌بندی ناودانی‌ها، سایز و ابعاد آن‌ها است که معمولاً بر اساس جدول اشتال در دسته‌های مختلفی قرار می‌گیرند. در ادامه مطلب به بررسی سایز انواع ناودانی و کاربردهای آن‌ها پرداخته خواهد شد.
ناودانی چیست؟
همان‌طور که گفته شد ناودانی (Channel beam) در اصل یک سطح مقطع فولادی است که در دسته پروفیل‌های باز قرار گرفته و با حرف انگلیسی U نشان داده میشود. ناودانی‌ها از یک سطح افقی با نام جان و دو سطح عمودی به نام بال تشکیل شده‌اند. در صورتی که بال‌های ناودانی موازی باشند با نام ناودانی C شناخته می‌شوند در حالی که اگر بال‌ها مخروطی باشند به نام U شناخته خواهند شد.
این سطح مقطع‌ها از ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی همچون مقاومت در برابر تنش‌های فولادی، اشغال فضای کم، سرعت نصب بالا، کم بودن وزن اسکلت فلزی، تحمل در برابر ضربه و کارآمد بودن در طولانی‌مدت و … برخوردارند.
انواع ناودانی و کاربردهای آن‌ها
ناودانی‌ها همانند انواع محصولات فولادی می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای متعددی دسته‌بندی شوند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر خواهند بود:
- از نظر فرآیند تولید این سطح مقطع‌ها به دو دسته ناودانی‌های پرسی (تولید به وسیله پرس ورقه‌ها) و ناودانی‌های نورد شده (تولید با حرارت دادن شمش خام) تقسیم می‌شوند.
- سایز انواع ناودانی نیز بر اساس استانداردهای مختلف تعیین شده و این سطح مقطع‌ها در ده‌ها سایز مختلف تولید خواهند شد.
- از نظر شکل ظاهری نیز ناودانی‌ها شامل مواردی همچون ناودانی‌های ساده، مشبک، سبک و سنگین خواهند بود.
- از نظر استانداردها و سطح مقطع، ناودانی‌ها می‌توانند با هم متفاوت باشند و به دو دسته UPE و UPN تقسیم می‌شوند.
- از نظر وزن نیز این محصولات به دو دسته اصلی ناودانی سبک و ناودانی سنگین تقسیم می‌شوند که هر کدام می‌توانند ویژگی‌ها و قابلیت‌های متعددی داشته باشند.
هر کدام از انواع ناودانی‌ها در هر سایز، وزن، ضخامت، شکل ظاهری و استانداردی می‌توانند کاربردهای متعددی داشته باشند. از مهم‌ترین کاربردهای این سطح مقطع‌ها می‌توان به مواردی همچون ساخت تشکیلات دریایی، ساخت نمای ساختمان‌های مسکونی، تجاری و صنعتی، ساخت بنای معماری و ساخت چهارچوب‌ها، ساخت خرپا و استفاده به‌عنوان تیر یا ستون، ساخت ماشین‌آلات صنعتی و … اشاره داشت.
مطلب مرتبط: کاربرد ناودانی در ساختمان سازی
انواع سایز ناودانی
یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین فاکتورهایی که برای دسته‌بندی انواع سطح مقطع‌های فولادی به کار می‌رود، سایز و ابعاد است و ناودانی‌ها نیز از این قاعده خارج نخواهند بود و در سایزبندی‌های متعددی تولید می‌شوند. سایز انواع ناودانی بر اساس نوع استاندارد تولید آن‌ها متفاوت خواهد و ناودانی‌هایی که با استاندارد UPE یا UPN تولید می‌شوند می‌توانند سایزهای متعددی داشته باشند.
در حقیقت ناودانی‌ها می‌توانند به صورت شاخه‌های 6 متری و 12 متری تولید شوند. این سطح مقطع‌ها بر اساس جدول اشتال و استانداردهای بین‌المللی در سایزهای مختلفی همچون 20، 30، 40، 60، 70 و … تولید می‌شوند. در اصل این مقاطع می‌توانند تا سایز 400 تولید شوند و هر کدام از آن‌ها کاربردها و استفاده‌های متعددی خواهند داشت.
تفاوت ناودانی‌های UPE و UPN
هرچند که از نظر سایز، ناودانی‌های UPE و UPN می‌توانند شباهت زیادی داشته باشند و در سایزهای مشترک تولید شوند اما مهم‌ترین تفاوت این ناودانی‌ها، نوع بال‌های آن‌ها است. همان‌طور که گفته شد ناودانی UPE دارای بال‌های صاف با زاویه نود درجه با جان ناودانی بوده و با حرف U نشان داده می‌شوند.
ناودانی‌های UPN نیز دارای بال‌هایی هستند که زاویه‌دار بوده و حالتی مخروطی شکل دارند که به آن‌ها ناودانی‌های C شکل هم گفته میشود. البته نوع دیگری از ناودانی‌ها نیز وجود دارند که با نام ناودانی UNP شناخته می‌شوند و بر اساس استاندارد اروپا تولید می‌شوند. این ناودانی‌ها وزن بیشتری در مقایسه با انواع ناودانی‌های UPE و UPN دارند و بیشتر در پروژه‌های صنعتی و سنگین به کار می‌روند.
ارتباط وزن و سایز انواع ناودانی
وزن ناودانی‌ها یکی از مهم‌ترین فاکتورهای تعیین کننده کاربردها و قیمت آن‌ها است و سایز ناودانی نیز می‌تواند اصلی‌ترین عامل تعیین کننده وزن آن باشد. در حقیقت هرچقدر که ناودانی‌ها دارای جان و بال‌های بزرگ‌تر و ضخیم‌تری باشند می‌توانند وزن بیشتری نیز داشته باشند و در نهایت قیمت آن‌ها نیز بالاتر خواهد بود. همچنین هر چقدر وزن ناودانی بیشتر باشد می‌تواند کاربردهای صنعتی و سنگین‌تری داشته باشد. به صورت کلی برای محاسبه وزن ناودانی بر اساس سایز آن می‌توان از فرمول زیر استفاده کرد.
۲* طول ناودانی * چگالی * ((طول جان (متر) * ضخامت جان (میلی‌متر)) + (عرض بال (متر) * ضخامت بال (میلی‌متر)) = وزن ناودانی (کیلوگرم)
در این فرمول، چگالی را برابر با ۷.۸ گرم بر سانتی‌متر مکعب در نظر می‌گیرند. البته باید در نظر داشت که فرمول محاسبه وزن ناودانی، وزن را به صورت تقریبی محاسبه می‌کند و ممکن است وزن یک شاخه ناودانی بیشتر یا کمتر از وزن محاسبه شده توسط فرمول باشد.
نحوه محاسبه قیمت ناودانی
ناودانی‌ها از جمله پرکاربردترین سطح مقطع‌های فولادی هستند که امروزه در بسیاری از صنایع از جمله ساختمان سازی، کشتی سازی، خودروسازی و … استفاده می‌شوند. قیمت این محصولات به دلیل تنوع بسیار زیادی که دارند مشخص نیست و تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار خواهد داشت.
از جمله مهم‌ترین فاکتورهای موثر در قیمت ناودانی می‌توان به مواردی همچون نوع ناودانی و جنس آن، نحوه فرآیند تولید ناودانی، سایز انواع ناودانی، شرکت و برند تولیدکننده، استانداردهای محصول، شرایط بازار جهانی فولاد، فروشگاه عرضه‌کننده، کیفیت پخت، وزن و ضخامت ناودانی‌ها، مشخصات شیمیایی و مکانیکی ناودانی، شرایط صنعت ساخت‌وساز و مسکن، قیمت ارز، کاربردهای ناودانی، میزان عرضه و تقاضا، قیمت مواد اولیه، حجم و تعداد خریداری‌شده و … اشاره داشت.
بیشتر بخوانید: معرفی انواع ناودانی
جمع‌بندی
ناودانی‌ها از کاربردی‌ترین سطح مقطع‌های فولادی هستند که می‌توانند در صنایع مختلفی به کار بروند. این محصولات بر اساس فاکتورها و پارامترهای مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که سایز و ابعاد از مهم‌ترین آن‌ها است. دسته‌بندی سایز انواع ناودانی بر اساس جدول اشتال و تحت استانداردهای UPE و UPN بوده و این محصولات از سایز 20 تا 400 تولید خواهند شد.
