میلگرد حرارتی چیست و چه تفاوتی با میلگرد معمولی دارد؟

با پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف، مواد و مصالح مدرن و پیشرفته‌ای در صنعت ساختمان‌سازی به کار می‌روند که می‌توانند در ایمن‌سازی، ارزان‌سازی، سبک‌سازی و سریع سازی ساختمان نقش پررنگی داشته باشند. میلگردهای حرارتی یکی از کاربردی‌ترین مصالح ساختمانی است که در کنترل تنش‌های بتن ساختمانی بسیار مؤثر بوده و می‌تواند در افزایش امنیت سازه نقش پررنگی داشته باشد. در ادامه مطلب به بررسی میلگردهای حرارتی، ویژگی‌ها، مزایا و معایب و همچنین تفاوت آن‌ها با میلگردهای معمولی پرداخته می‌شود.

 

میلگرد حرارتی چیست؟

میلگرد حرارتی (Temperature reinforcement) در اصل به نوعی از میلگردهای فولادی گفته می‌شود دارای سطح مقطعی توپر بوده و باهدف مقابله با اثرات دمایی در سازه به صورت عمود بر هم و با ساختاری شبیه به T استفاده می‌شود. معمولاً مقاطع فولادی در اثر تغییرات دما و منقبض یا منبسط شدن باعث وارد شدن فشار به بتن می‌شوند و اگر این فشارها بیشتری از حد معمول باشد احتمال ترکیدگی بتن، خوردگی میلگرد و… وجود دارد.

میلگردهای حرارتی از این تنش‌ها و مشکلات جلوگیری کرده و به صورت عمود بر جهت تیرها و تیرچه‌ها و یا به شکل شبکه‌ای در زمان ساخت سقف تیرچه بلوک، تیرچه‌های کامپوزیت، دال بتنی و … اجرا می‌شوند. میلگردهای حرارتی با فاصله کمتری نسبت به انواع میلگردهای دیگر در ساخت اسکلت‌ها به کار رفته و با استفاده از جوش سرد یا مفتول به هم متصل می‌شوند. با استفاده از این میلگرد، بتن با کاهش شدت تغییرات دمایی محافظت می‌شود و در نهایت مقاومت آن افزایش پیدا خواهد کرد.

مطلب مرتبط: میلگرد عرضی چیست؟

 

تفاوت‌های میلگرد حرارتی و معمولی

میلگردهای حرارتی به واسطه کاربردها و نقشی که دارند باید از ویژگی‌ها و مشخصات منحصربه‌فردی برخوردار باشند و همین ویژگی‌ها و مشخصات باعث تفاوت آن‌ها با سایر میلگردهای معمولی می‌شود. از مهم‌ترین تفاوت‌های این میلگردها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

 

مقدار کربن

اولین تفاوت میلگرد حرارتی و میلگرد معمولی درصد کربن آن‌ها است و میلگردهای حرارتی از حجم کربن کمتری برخوردارند تا از خواص ترمومکانیکی بیشتری برخوردار باشند. کربن کمتر همچنین باعث افزایش قابلیت ارتجاعی میلگرد شده و همین امر باعث می‌شود حرارت ناشی از هیدراتاسیون بتن را بهتر به خود جذب کرده و جلوی ترک خوردن آن را بگیرد.

 

قابلیت جوشکاری و اتصال میلگرد

برخلاف میلگردهای معمولی، میلگردهای حرارتی به علت درصد کربن کمتر قابلیت اتصال و جوشکاری نداشته و در صورت جوش خوردن به سرعت شکسته می‌شوند. برای اتصال این میلگردها باید از مفتول یا جوش سرد استفاده کرد.

 

تفاوت در قطر

یکی دیگر از تفاوت‌های رایج میلگردهای حرارتی و معمولی، قطر آن‌ها است. بر اساس نشریه ۹۴ سازمان مدیریت، قطر میلگردهای حرارتی، در صورت استفاده از فولاد نرم باید حداقل ۵ میلی‌متر و در صورت استفاده از فولاد سخت یا نیمه سخت باید حداقل ۴ میلی‌متر باشد هرچند که بعداً اعلام شد قطر این میلگردها باید حداقل 6 میلی‌متر باشد. قطر میلگردهای معمولی مورد استفاده در ساختمان‌سازی حداقل 10 میلی‌متر است.

در ادامه شما را به مطالعه مقاله تفاوت میلگرد و مفتول دعوت می نماییم.

 

 

تفاوت در تعداد

از دیگر تفاوت‌های بارز میلگردهای حرارتی و معمولی، تعداد مورد استفاده از آن‌ها است. تعداد میلگردهای حرارتی در مقایسه با میلگردهای معمولی کمتر است.

 

گرید میلگرد

گرید میلگرد نیز از تفاوت‌های اصلی این دو نوع میلگرد است. با توجه به آنکه میلگرد حرارتی وظیفه‌ تحمل بار کششی سقف را به عهده ندارد، نیاز نیست که آجدار باشد و می‌توان از میلگردهای گرید A1 استفاده کرد در حالی که میلگردهای معمولی به کار رفته در ساختمان عمدتاً آجدار و از گریدهای A2 و A3 هستند.

 

محل استفاده

دیگر تفاوت میلگردهای حرارتی و معمولی محل استفاده از آن‌ها است. میلگردهای معمولی در فونداسیون و سقف استفاده می‌شوند در حالی که میلگردهای حرارتی در سقف تیرچه بلوک، سقف عرشه فولادی، دیوارهای حایل، سقف اسکلت بتنی و … به کار می‌رود.

 

کارایی و کاربرد

مهم‌ترین و اصلی‌ترین تفاوت میلگرد حرارتی و میلگرد معمولی نوع کاربردهای آن‌ها است. کاربرد میلگرد حرارتی برای مقابله با اثرات ناشی از تغییرات دمایی در بتن است و تنش‌های ناشی از حرارت و جمع شوندگی بتن را خنثی می‌کنند و در نهایت مانع از ایجاد ترک‌های عمیق و بزرگ بر روی بتن می‌شوند. میلگردهای معمولی وظیفه تحمل بار کششی وارد شده بر ساختمان را بر عهده دارد که می‌تواند ناشی از عواملی همچون زمین لرزه و … باشد. در اصل هر کدام از این میلگردها همانند نبشی و سایر مقاطع فولادی می‌توانند کاربردها و استفاده‌های مختلفی در ساختمان‌سازی داشته باشند.

 

 

نکات اجرای میلگرد حرارتی

اجرای میلگردهای حرارتی همانند ناودانی صنعتی نیازمند رعایت نکات و فاکتورهای مختلفی است. همانطور که گفته شد این میلگردها به صورت چپ و راست بر روی سقف قرار گرفته و در زمان تغییرات دما از ترک خوردگی بتن جلوگیری می‌کنند. مهم‌ترین نکات اجرایی میلگردهای حرارتی به شرح زیر می‌باشند:

سطح مقطع میلگرد حرارتی دال بالا در امتداد تیرچه باید حداقل ۱.۲۵ در هزار باشد و سطح مقطع میلگرد حرارتی دال بالایی عمود بر امتداد تیرچه باید حداقل ۱.۷۵ در هزار باشد.

فاصله میلگردهای حرارتی از همدیگر باید کمتر از 50 سانتی‌متر باشد (حداکثر فاصله مجاز 25 سانتی‌متر است).

وزن میلگرد حرارتی در هر متر مربع از اسکلت فلزی با مهاربندی هم مرکز بین ۴۰ تا ۷۰ کیلوگرم و در اسکلت فلزی با مهاربندی غیرمتمرکز بین ۵۰ تا ۷۵ کیلوگرم خواهد بود. وزن این میلگردها در هر متر مربع اسکلت بتنی با قاب خمشی و دیوار بتنی بین ۳۵ تا ۶۰ کیلوگرم بوده و اگر بتنی با قاب خمشی معمولی باشد باید ۴۰ تا ۵۵ کیلوگرم باشد. همچنین اگر اسکلت فولادی با قاب خمشی ویژه باشد باید ۷۰ تا ۱۲۰ کیلوگرم و در اسکلت فولادی با قاب خمشی معمولی است باید ۷۰ تا ۱۱۵ کیلوگرم باشد.

 

بیشتر بخوانید: مهار دیوار با میلگرد

 

جمع‌بندی
میلگردهای حرارتی از جمله مقاطع فولادی هستند که به واسطه ویژگی‌های ظاهری، فیزیکی و شیمیایی خود می‌توانند از ترک خوردن بتن در اثر تغییرات دمایی جلوگیر کنند و میزان تنش‌های بتن را به حداقل برسانند. این میلگردها با میلگردهای معمولی از نظر درصد کربن، محل استفاده، کاربردها، تعداد مورد استفاده، قطر و شکل ظاهری، قابلیت جوشکاری، گرید بندی و … تفاوت دارند و می‌توانند در بخش‌هایی همچون سقف‌ تیرچه بلوک، سقف‌های اسکلت بتنی، سقف‌های کرومیت، دیوارهای حائل، دال‌ها و …به کار بروند.