ناودانی‌ها از پرکاربردترین پروفیل‌های فولادی در صنعت ساختمان هستند که نقش مهمی در تحمل بار و استحکام سازه دارند. این مقاطع فولادی براساس ضخامت و وزن به دو دسته سبک و سنگین تقسیم می‌شوند و هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. مشخصات ابعاد و وزنی این پروفیل‌ها در جدول اشتال قید شده‌اند. این جدول یک مرجع کامل برای انتخاب و تولید ناودانی است. در این بررسی از وب‌سایت «فولاد آذر آذین» در مورد جدول اشتال ناودانی سبک و سنگین برای سایزهای مختلف صحبت می‌کنیم.
ناودانی چیست؟
ناودانی یکی از انواع پروفیل‌های فولادی است که به شکل حرف (U) ساخته میشود و در سازه‌های فلزی برای ایجاد استحکام و تحمل بار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این مقطع در ساختمان‌سازی، پل‌سازی، سازه‌های صنعتی و حتی در تولید ماشین‌آلات کاربرد دارد و به‌دلیل شکل هندسی خاص خود، توانایی تحمل نیروهای خمشی و برشی را دارد.
ناودانی‌ها در انواع سبک و سنگین تولید می‌شوند و انتخاب نوع مناسب آن به میزان بار، طول دهانه و نوع سازه بستگی دارد. همچنین از جدول اشتال ناودانی اغلب برای بررسی ابعاد و محاسبه وزن استفاده میشود.
تفاوت ناودانی سبک و سنگین
در ادامه به مقایسه و تفاوت ناودانی سبک و سنگین می‌پردازیم:
وزن و استاندارد
- ناودانی سبک: وزن این نوع ناودانی کمتر از مقادیر درج‌شده در جدول اشتال است. این پروفیل معمولاً بر اساس استاندارد روسی GOST 8240 تولید میشود.
- ناودانی سنگین: وزن این نوع ناودانی دقیقاً مطابق با مقادیر جدول اشتال است. تولید این پروفیل طبق استانداردهای اروپایی مانند DIN 1026 و EN 1079 است.
ابعاد و ضخامت
- ناودانی سبک: بال و جان باریک‌تری دارند که موجب کاهش وزن و سهولت در نصب میشود. ناودانی سبک برای کاربردهایی مناسب است که به مقاومت کمتری نیاز است.
- ناودانی سنگین: بال و جان ضخیم‌تری دارد که باعث افزایش مقاومت و تحمل بار بیشتر میشود. برای ساخت اسکلت‌های مقاوم و تحمل بارهای سنگین مناسب است.
روش تولید
- ناودانی سبک: اغلب با استفاده از روش پرس‌کاری تولید میشود. این روش منجر به کاهش وزن خواهد شد.
- ناودانی سنگین: عموماً با روش نورد گرم تولید میشود. این روش منجر به افزایش چگالی و مقاومت بیشتر خواهد شد.
کاربردها
- ناودانی سبک: در کاربردهایی مانند ساخت چهارچوب درب و پنجره، نمای ساختمان، صنایع دریایی و ترمیم بناهای معماری استفاده میشود.
- ناودانی سنگین: در ساخت اسکلت‌های فلزی، تیرها، ستون‌ها، خرپاها، دستگاه‌های صنعتی و سازه‌های مقاوم به‌کار می‌رود.
هزینه و قیمت
ناودانی‌های سنگین به‌دلیل وزن بیشتر و فرآیند تولید پیچیده‌تر، قیمت بالاتری نسبت به ناودانی‌های سبک دارند. همچنین قیمت ناودانی براساس وزن محاسبه میشود. فرمول محاسبه وزن به صورت زیر است:
طول ناودانی (بر حسب متر) × وزن یک متر ناودانی بر اساس سایز از جدول اشتال= وزن ناودانی
جدول اشتال ناودانی چیست؟
جدول اشتال (Stahl) یک کتابچه فنی است که مشخصات هندسی و مکانیکی پروفیل‌های فولادی از جمله ناودانی را مشخص می‌کند. این جدول به‌ویژه از سوی مهندسان عمران، معماران، طراحان سازه و فعالان بازار آهن‌آلات مورد استفاده قرار می‌گیرد. اطلاعات موجود در جدول اشتال بر اساس استانداردهای DIN آلمان است.
اطلاعات موجود در این جدول شامل موارد زیر هستند:
- سطح مقطع پروفیل
- وزن واحد طول
- ممان اینرسی (I)
- مدول مقطع (W)
- شعاع ژیراسیون
- ابعاد و ضخامت‌های مختلف پروفیل‌ها
کاربردهای اصلی جدول اشتال
مهندسان و طراحان سازه از جدول اشتال ناودانی برای کاربردهای زیر استفاده می‌کنند:
- انتخاب پروفیل: برای تامین سطح مقطع مورد نیاز در طراحی سازه‌ها
- محاسبه وزن: برای برآورد بار مرده و هزینه‌های ساخت پروژه
- تحلیل سازه‌ای: برای محاسبه ممان‌های خمشی و بررسی پایداری سازه
- انتخاب اتصالات: برای تعیین نوع و ابعاد مناسب اتصالات در سازه‌ها
استاندارد ابعاد ناودانی در جدول اشتال
استاندارد ابعاد ناودانی بر اساس نوع کاربرد و شکل ظاهری آن در دو گروه اصلی تقسیم‌بندی میشود که شامل «U» و «C» هستند. این استانداردها با عنوان UPE و UPN معرفی می‌شوند. این دو استاندارد در ایران بیشترین کاربرد را دارند.
تفاوت اصلی میان این دو استاندارد در شکل بال‌هاست؛ به‌گونه‌ای که بال‌ها در استاندارد UPE موازی بوده و بیشتر در مقاطع با فرم C به کار می‌روند، درحالی‌که بال‌ها در استاندارد UPN به‌صورت مخروطی طراحی شده و برای مقاطع U شکل استفاده می‌شوند.
جدول اشتال ناودانی UPN بر اساس سایز
اصطلاحات داخل جدول اشتال ناودانی UPN طبق جدول زیر است:
| h | ارتفاع جان ناودانی |
| b | پهنای باله ناودانی |
| s | ضخامت جان |
| t | ضخامت باله |
| R | شعاع انحناء داخلی اتصال جان به باله |
| h1 | ارتفاع داخل دهانه ناودانی |
| d | ارتفاع داخلی دهانه منهای شعاع انحنای داخلی |
| Ø | شعاع کمانش |
| emin | حداقل فاصله از محور |
| emax | حداکثر فاصله از محور |
| A | مساحت مقطع |
| G | وزن مخصوص یک متر |
| AL | محیط طول |
| AG | مساحت کلی |
در تصویر می‌توانید جدول اشتال ناودانی UPN را مشاهده کنید:
جدول اشتال ناودانی UPE بر اساس سایز
اصطلاحات داخل جدول اشتال ناودانی UPE طبق جدول زیر است:
| h | ارتفاع جان ناودانی |
| b | پهنای باله ناودانی |
| s | ضخامت جان |
| t | ضخامت باله |
| R | شعاع انحناء داخلی اتصال جان به باله |
| h1 | ارتفاع داخل دهانه ناودانی |
| d | ارتفاع داخلی دهانه منهای شعاع انحنای داخلی |
| Ø | شعاع کمانش |
| emin | حداقل فاصله از محور |
| emax | حداکثر فاصله از محور |
| A | مساحت مقطع |
| G | وزن مخصوص یک متر |
| AL | محیط طول |
| AG | مساحت کلی |
در تصویر می‌توانید جدول اشتال ناودانی UPE را مشاهده کنید:
نکات مهم در استفاده از جدول استایل ناودانی
در ادامه به نکات مهم در استفاده از جدول استایل ناودانی اشاره می‌کنیم:
- ابتدا علائم اختصاری جدول را بشناسید که به شما در انتخاب ناودانی مناسب براساس پروژه‌تان کمک می‌کند.
- توجه کنید که ناودانی تولید داخل ممکن است دقیقاً مطابق جدول اشتال نباشد و دارای انحراف قابل قبول باشد. مثلاً وزن واقعی ممکن است کمتر از مقدار جدول باشد.
- وزن هر متر ناودانی را از جدول بردارید و در طول ناودانی ضرب کنید تا وزن کل بدست آید. اگر از ناودانی دوبل استفاده میشود، وزن یک ناودانی را باید در دو ضرب کنید.
- انحرافات مجاز را در محصول لحاظ کنید. لذا در خرید و طراحی، تلرانس‌ها را لحاظ کنید.
- جدول ممکن است واحدها را به میلی‌متر، سانتی‌متر مربع، کیلوگرم بر متر و غیره مشخص کند. پیش از محاسبه وزن تحلیل سازه‌ای، واحدها را بررسی کنید.
- از جدیدترن نسخه جدول اشتال استفاده کنید، چون با پیشرفت تولید یا تغییر در استانداردها، ممکن است اطلاعات آپدیت شده باشند.
بیشتر بخوانید: تفاوت ناودانی UNP و UPA
کلام آخر
جدول اشتال ناودانی سبک و سنگین راهنمای جامع برای مهندسان و فعالان صنعت ساختمان و فولادسازی است، زیرا امکان انتخاب دقیق‌ترین پروفیل متناسب با نوع سازه، میزان باربری و شرایط اجرایی پروژه را فراهم می‌کند. با مقایسه مشخصات فنی مانند وزن واحد طول، ابعاد بال و جان، سطح مقطع و ممان اینرسی در سایزهای مختلف، شما می‌توانید بهترین گزینه را از میان ناودانی سبک یا سنگین انتخاب کنید. اگر به‌دنبال خرید ناودانی یا مشاوره تخصصی و رایگان هستید، با تیم کارشناسان ما در فولاد آذر آذین تماس بگیرید.