مفتول نوعی فلز با مقطع نازک است که از طریق فرآیند کشیدن میلگرد در کارخانههای نورد تولید میشود. این محصول به دلیل داشتن سطحی صاف، انعطافپذیری بالا و استحکام مطلوب، کاربرد گستردهای در صنایع مختلف دارد. از جمله مهمترین کاربردهای آن میتوان به صنعت ساختمانسازی، سیمکشی، تولید توری، صنایع فنر و ساخت پیچ و مهره اشاره کرد.علاوه بر این، مفتولها با جنسها و ضخامتهای متفاوت تولید میشوند. در این مقاله از فولاد آذر آذین به طور کامل در مورد ویژگیها، نحوه تولید و انواع مفتول صحبت میکنیم.
مشخصات فیزیکی و شیمیایی مفتول
در جدول زیر به مشخصات فیزیکی و شیمیایی مفتول اشاره شده است:
| ویژگی | مشخصات |
| جنس هسته | فولاد کمکربن یا متوسط |
| پوشش | روی (زینک) با ضخامت معمول ۱۰ تا ۳۰ میکرون |
| قطر سیم | ۰.۲ الی ۹ میلیمتر (بسته به کاربرد) |
| چگالی | حدود ۷.۸۵ گرم بر سانتیمتر³ (فولاد) + ۷.۱۴ گرم بر سانتیمتر³ (روی) |
| نقطه ذوب | فولاد: حدود ۱۳۷۰ تا ۱۵۱۰ درجه سانتیگراد، پوشش روی: حدود ۴۱۹ درجه سانتیگراد (با فرآیند گالوانیزه تا حدود ۶۵۰ درجه مقاوم) |
| رنگ سطحی | نقرهای مایل به خاکستری |
| سختی | ۱۲۰ تا ۱۸۰ سختی ویکرز (HV) |
| مقاومت در برابر زنگ زدگی | بسیار خوب به دلیل پوشش روی |
| انعطافپذیری | متوسط تا بالا، قابلیت خم و کشش بدون شکستن |
| سایر ویژگیها | مقاوم در برابر خراش، قابل استفاده در فضای باز و صنعتی |
ویژگیهای اصلی انواع مفتول
جنس هادی در تولید محصولات مفتولی عمدتاً از مس آنیلشده با درصد خلوص بالا است. کیفیت هادی مورد استفاده باید مطابق با استاندارد ملی ایران ۳۰۸۴ و استاندارد بینالمللی IEC ۶۰۲۲۸ باشد تا از هدایت الکتریکی مطلوب و عملکرد مطمئن مطمئن شد. همچنین در فرآیند تولید مفتول اغلب از شمش آهن استفاده میشود.
از دیگر مشخصات مهم مفتولها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- مفتولها دوام و ماندگاری طولانی دارند و عملکرد خود را حفظ میکنند.
- امکان خمپذیری و فرمدهی آسان، بدون ترک خوردگی یا شکستگی را دارد
- در قطرهای ۰.۲ تا ۹ میلیمتر بسته به کاربرد مورد نظر تولید میشود.
- مواد استفاده شده در تولید، کمترین آسیب را به محیط زیست وارد میکنند.
- سطحی صیقلی و یکنواخت دارد که منجر کاهش اصطکاک و سهولت در استفاده میشود.
- در محیطهای گرم، مرطوب، سرد یا خشک بدون کاهش کیفیت قابلیت استفاده است.
- امکان تولید مفتول در اندازهها و قطرهای مختلف بر اساس نیاز مشتری وجود دارد.
- مقاومت بالایی در مواجهه با محیطهای اسیدی، قلیایی و خورنده دارند.
انواع مفتول
در صنایع مختلف، مفتول و میلگرد یکی از پرکاربردترین و پایهایترین محصولات فلزی است که بسته به جنس، ضخامت و نوع فرآوری در مدلهای متنوع تولید میشود. هر نوع مفتول ویژگیهای مکانیکی، مقاومت و کاربرد خاص خود دارد و انتخاب صحیح آن میتواند تاثیر چشمگیری بر کیفیت و دوام سازه یا محصول نهایی داشته باشد. در ادامه، انواع مهم مفتول به همراه مشخصات فنی و کاربردهای آن معرفی شدهاند:
1. مفتول فنر
مفتولهای فنر از فولادهای پرکربن با ۰.۶ تا ۰.۹ درصد کربن تولید میشوند و قطر آنها اغلب بین ۲ تا ۱۲.۵ میلیمتر متغیر است. این نوع فولاد به دلیل داشتن خاصیت ارتجاعی و الاستیسیته بالا و مقاومت خوب در برابر خوردگی، گزینهای مناسب برای تولید فنرهای کششی، فشاری، تخت و سایر فنرها به شمار میرود.
2. مفتول سیاه
مفتول سیاه که به آن مفتول آنیلشده نیز گفته میشود، کاربردهای گستردهای در بستهبندی، آرماتوربندی، تولید مفتول گالوانیزه و شبکههای فولادی دارد. تولید این مفتول با قرار دادن آن در کورههای آنیل با دمای ۷۵۰ تا ۹۰۰ درجه سانتیگراد انجام میشود تا به طور کامل نرم شده و برای مصارف مختلف آماده شود.
3. مفتول مسوار
مفتول مسوار با داشتن پوشش مسی به ضخامت ۰.۷ تا یک میکرون، مقاومت و رسانایی مناسبی دارد. ترکیباتی مانند کربن، گوگرد، فسفر، منگنز و سیلیسیوم در این نوع مفتول به کار میروند. مفتول مسوار در قطر ۰.۵ تا ۱۰ میلیمتر تولید شده و به صورت شاخهای، کلاف و قرقره عرضه میشود. کیفیت و ضخامت پوشش مسی، تعیینکننده قیمت آن است.
4. مفتول گالوانیزه
مفتول گالوانیزه از فولاد تولید شده و سطح آن با فلز روی مذاب پوشش داده میشود. این پوشش موجب افزایش مقاومت در برابر خوردگی و شرایط محیطی میشود. مفتول گالوانیزه در دو نوع گالوانیزه گرم و گالوانیزه سرد تولید میشود که مدل گرم دارای فلز روی بیشتری بوده و مقاومت بالاتری دارد.
5. مفتول استنلس استیل
مفتول استنلس استیل از فولاد ضد زنگ ساخته میشود که حاوی عناصر کربن، کروم، نیکل و آهن است. در ایران، این مفتول در مدلهای استیل ۲۰۱، ۳۰۴، ۳۱۶ و ۴۲۰ تولید میشود. برای تشخیص مفتول استنلس استیل اصل از نمونههای تقلبی میتوان از آهنربا استفاده کرد، زیرا فولاد ضدزنگ خالص خاصیت جذب آهنربا ندارد یا بسیار کم است.
در جدول زیر به طور کامل به همه انواع مفتول موجود در بازار اشاره میکنیم:
| نوع مفتول | مزایا | مورد استفاده |
| مفتول صنعتی | مقاومت بالا، قابلیت رسانایی، دوام طولانی | صنایع الکتریکی، تولید ابزارها و ماشینآلات |
| مفتول ساختمانی | مقاومت مکانیکی بالا، مناسب برای بتن و ساختمان | ساختمانسازی، قالببندی بتن، توریها |
| سیم مفتول گالوانیزه | مقاومت در برابر خوردگی و زنگ زدگی | حصار کشی، گلخانهها |
| مفتول سیاه | هزینه کمتر، استحکام بالا | بتن مسلح، کارهای ساختمانی |
| مفتول آرماتوربندی | قابلیت شکلپذیری و نگهداری آسان | بتن مسلح و پروژههای عمرانی |
| مفتول نجاری | انعطافپذیری و مناسب برای نجاری | صنایع چوب و نجاری |
| مفتول مسوار | رسانای عالی، دوام بالا | صنایع الکتریکی و سیمپیچی |
| مفتول مسی | قابلیت انتقال جریان بالا، انعطافپذیری | صنایع الکتریکی، سیمپیچی، کابلسازی |
| مفتول استنلس استیل | دوام بالا، مقاومت شیمیایی عالی | صنایع غذایی، پزشکی، شیمیایی |
| مفتول فنر | انعطافپذیری، برگشتپذیری سریع | فنرها و ابزارهای مکانیکی |
| مفتول فلزی | مناسب برای کاربردهای عمومی | کاربردهای صنعتی و ساختمانی متنوع |
| پیشنهاد مطالعه: تفاوت میلگرد و مفتول در چیست؟ |
انواع سیم مفتول
سیم مفتول به دو دسته اصلی نوع فابریک و نوع غیر فابریک تقسیم میشود که هر کدام کاربردها و ویژگیهای خاص خود را دارند. در ادامه بیشتر توضیح میدهیم:
نوع فابریک
سیم مفتول فابریک، مستقیما از کارخانه و با استانداردهای صنعتی تولید میشود و کیفیت یکنواختی دارد. این نوع سیمها از فولاد مرغوب و پوشش مناسب (مثل گالوانیزه) برخوردارند و برای مصارف صنعتی، ساختمانی و تولید سیمهای شبکه و کابل بسیار مناسب هستند. به دلیل کنترل دقیق کیفیت در مراحل تولید، مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی، خراش و کشش دارند و طول عمر بالایی در اختیار کاربران قرار میدهند.
نوع غیر فابریک
سیم مفتول غیر فابریک، اغلب از سیمهای ضایعاتی یا محصولات نیمهتمام ساخته میشود و ممکن است پوشش یا جنس فولاد آن استاندارد کارخانهای نداشته باشد. این نوع سیمها برای مصارف سبکتر یا کاربردهای کوتاهمدت مناسب هستند، اما احتمال زنگ زدگی، شکستگی یا کاهش مقاومت آنها بیشتر است. به همین دلیل برای پروژههای حساس یا صنعتی اغلب توصیه نمیشوند، مگر در شرایطی که هزینه اهمیت بیشتری داشته باشد.
کاربردهای مفتول
در ادامه، کاربرد انواع مفتول بر اساس جنس و نوع آن در قالب یک جدول منظم آورده شده است:
| نوع مفتول | کاربردها |
| مفتول فنر | وسایل ریلی، لوازم خانگی، صنعت نظامی، صندلی و مبلمان، صنعت خودروسازی، ماشینآلات کشاورزی |
| مفتول سیاه | نجاری، قالببندی، عایقبندی، آرماتوربندی، بستهبندی کشاورزی |
| مفتول مسوار | عایقبندی، بستهبندی، آرماتوربندی، یخچالسازی، کابینتسازی، صنایع مختلف مانند ریلی و خانگی |
| مفتول گالوانیزه | ساخت تجهیزات دندانپزشکی، صنعت ساختمانسازی، صنعت برق و کشاورزی، ساخت انواع توری و حصار زنجیرهای، ساخت محصولات مانند چوب لباسی، دستگیره سطل، منگنههای فلزی |
| استنلس استیل | ساخت لوازم اجاق گاز، فر و مایکروفر، قطعات لباسشویی و ظرفشویی، قطعات یخچال و فریزر، صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، لوازم خانگی مانند آب چکان آشپزخانه، صنعت کاشی، سرامیک و سیمان، صنعت دریایی و ساخت فنرهای لول، قطعات و لوازم ماشینآلات صنعتی و تجهیزات حفاری |
فرآیند تولید مفتول
فرآیند تولید انواع مقاطع فولادی مانند تیر آهن یا مفتول متفاوت از هم هستند. روش تولید مفتول با کاهش سطح مقطع میله توپر آغاز میشود. در این مرحله، با استفاده از عملیات سنگزنی یا روشهای مشابه، قطر میله به اندازهای کاهش مییابد که بتواند از سوراخ مورد نظر عبور کند. این کاهش قطر باعث میشود میله آماده ورود به مرحله بعدی تولید شود.
در مرحله بعد، با استفاده از فرآیند کشش، ضخامت میله به سطح مقطع دقیق سوراخ میرسد. این عملیات را میتوان با استفاده از سوراخهای کوچکتر تکرار کرد تا میله به مفتول نهایی تبدیل شود. برای کاهش اصطکاک بین میله و سوراخ، اغلب سطح مقطع سوراخها را روغن کاری میکنند تا فرآیند کشش راحتتر و یکنواختتر انجام شود.
نکات مهم در خرید مفتول
در ادامه به نکات مهم در خرید مفتول اشاره میکنیم:
- اطمینان در استفاده از فولاد با کیفیت و مناسب کاربرد موردنظر
- انتخاب مفتول براساس نوع پوشش و ویژگی های مقاومتی (ضد زنگ و غیره)
- انتخاب قطر مناسب بر اساس نیاز پروژه و تحمل وزن
- بررسی قابلیت خم و کشش سیم بدون شکستن یا آسیب دیدن
- توجه به سختی مفتول (HV) برای مقاومت در برابر خراش و آسیبهای سطحی
- اطمینان از استاندارد بودن طول و بستهبندی برای سهولت در حمل و استفاده
- خرید مفتول مطابق با استاندارد ملی یا بینالمللی تولید شده
- انتخاب نوع سیم متناسب با محیط کار (فضای باز، صنعتی، ساختمانی)
- بررسی قیمت به نسبت کیفیت و طول عمر مفتول
فروش مفتول استاندارد و قیمت رقابتی با فولاد آذر آذین
فولاد آذر آذین مفتولهای با کیفیت و استاندارد خود را با قیمتی رقابتی عرضه میکند. این مفتولها با استفاده از فولاد مرغوب و پوشش مناسب تولید شده و مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی، خراش و شرایط محیطی دارند. خرید مفتول از فولاد آذر آذین به شما این اطمینان را میدهد که محصولی با طول عمر بالا و عملکرد مطمئن در پروژههای صنعتی و ساختمانی دریافت میکنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با تیم کارشناسان ما تماس بگیرید.